Türkiye’de 12 yaş üstü çocuklara 5 Eylül’den bu yana uygulanmaya başlanan Covid-19 aşısının 2. dozunun üzerinden üç ay mühlet geçen çocuklar için 3. doz aşının yapılmaya başlanmasıyla ebeveynlerde tedirginlikle birlikte birtakım soru işaretleri oluştu. Liv Hospital Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Manolya Kara, Covid-19 virüsüne karşı hatırlatma dozunun değerine dikkat çekerek akıllara takılan soruları yanıtlıyor.
3. Doz hatırlatma aşısının çocukları nasıl etkilemesi bekleniyor? Rastgele bir yan tesiri olacak mıdır?
Hatırlatma (rapel) doz ile primer aşı sonrası gelişen bağışıklık cevap güçlenecektir. mRNA Covid aşısı (Pfizer/BioNTECH) uygulanan çocuklarda genel olarak gözlenen yan tesirler; aşı uygulanan bölgede kızarıklık, hassasiyet, ateş, kırgınlık, kas ağrısı, mide bulantısı üzere hafif ve çoğunlukla birinci 48-72 saat içerisinde resen geçen bulgulardır. 3. doz hatırlatma aşısından sonra birinci iki dozdan farklı bir yan tesir beklenmiyor.
Çocuklar 3. dozu sinovac mı, biontech mi olmalı?
Aşılamada tercih edilen hatırlatma dozunun primer olarak yapılan aşı tipi ile devam etmesidir. Lakin uygulanacak aşının yaş kümesi için ruhsatlı olması kuralıyla, hatırlatma dozu için farklı bir aşı kullanılabilir. Bununla birlikte dünya genelinde aşı aktifliği ve yan tesir profili açısından kapsamlı çalışmalar mRNA Covid aşıları ile yürütülmüştür.
Omicron varyantı için daha hafif seyrettiği söyleniyor. Tekrar de çocukların 3. Doz aşı olmaları gerekiyor mu?
Erken bilgiler, omicron varyantının neden olduğu COVID-19’un evvelki varyantların neden olduğu enfeksiyondan daha az şiddetli olduğunu gösteriyor. Kimi çalışmalarda hastaneye yatış, ağır bakım ünitesine kabul ve hastane içi vefat riskinin azaldığı görülmüştür. Bununla birlikte; omicron varyantının bulaşıcılığının yüksek olmasına paralel yüksek olay hacmi, hastaneye yatış oranlarında artışa ve buna bağlı olarak ağır hastalık olgularının gözlenmesine; ayrıyeten sıhhat sistemi üzerinde çok yüke neden olmaktadır.
Orijinal aşılar tarafından hedeflenen spike proteinlere yönelik antikor karşılığından kaçabilecek varyantlara karşı azalan bağışıklık ve azalan aktiflik mümkünlüğü nedeniyle, ülkemiz dahil olmak üzere pek çok ülke tam aşılanmış bireyler için bir hatırlatma aşı uygulaması başlatmıştır.
Covid geçirmiş olan bir çocuk güzelleştikten ne kadar müddet sonra hatırlatma dozunu olmalı?
Yakın vakitte belgelenmiş Covid-19 enfeksiyonu olan çocuklar (ilk aşı dozundan sonra teşhis edilenler dahil) akut enfeksiyondan güzelleşip, izolasyon tedbirlerinin sonlandırılmasının akabinde aşı olabilirler.
Çocuklar hatırlatma dozu öncesi sıhhat muayenesinden geçmeli mi?
Rutin olarak bu türlü bir teklif bulunmuyor.
Aşı aralıklarının kısa olması çocuklarda sıhhat sorunu yaratır mı? Ya da bu kısa müddet aşının etkisini azaltır mı?
Aşılar ortasında bırakılması gereken müddet klinik çalışmalar sonucu belirlenmiştir. Bu müddetlerin dışına çıkılması önerilmez.
Hatırlatma aşısı da evvelki aşılarla tıpkı dozda mı olacak?
Evet, aşının dozunda rastgele bir değişiklik olmayacak.
Çocuk dozu ile yetişkin dozu ortasında fark var mı?
12 yaşından büyük ergenler ve yetişkinler için önerilen doz; üç hafta (21 gün) ortayla 0,3 mL’lik iki doz (30 mcg) kas içi uygulama biçimindedir. 5-11 yaş ortası kullanımın onaylandığı ABD’de, bu yaş kümesinde üç hafta (21 gün) ortayla 0.2 mL’lik (10 mcg) kas içi uygulama önerilmektedir.
Yetişkinlerle birebir dozu almak çocuğa ağır gelmiyor mu?
Yaş kümelerine nazaran doz teklifleri kapsamlı çalışmalar sonucu belirlenmiştir.
Gelişim çağındaki çocuklar için bu aşıların ziyanı var mı?
Covid-19 aşılarına yönelik uzun devirli yan tesir öngörülmemektedir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
