Bugün 11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nca kabul edilen bu özel günde, kız çocuklarının eğitim, sıhhat, güvenlik, beslenme, gelişim üzere haklarını eşit olarak kullanması ve kız çocuklarına yönelik ayrımcılık ve şiddete son verilmesi davetleri yapılıyor.
Bu yılki teması “Şimdi bizim vaktimiz, bizim haklarımız, bizim geleceğimiz” olarak açıklanan Dünya Kız Çocukları Günü’nde, hem dünyada hem de Türkiye’de kız çocuklarının bulunduğu durum çok telaş verici. BM datalarına nazaran, dünya çapında yaklaşık 5 kızdan 1’i ilköğretimi tamamlayamıyor ve yaklaşık 10 kızdan 4’ü liseyi bitiremiyor. Düşük gelirli ülkelerde ergen kızların ve genç bayanların yaklaşık yüzde 90’ı internet kullanamıyorken, erkek akranlarının çevrimiçi olma mümkünlüğü iki kat daha fazla. Dünya genelinde 5-14 yaş ortası kız çocukları, tıpkı yaştaki erkek çocuklarına kıyasla her gün fiyatsız bakım ve mesken işlerine 160 milyon saat daha fazla harcıyor.
15-19 yaşlarındaki evli ya da partneri olan kızların neredeyse 4’te 1’i, hayatları boyunca en az bir sefer fizikî yahut cinsel şiddete maruz kalıyor. Önümüzdeki 10 yıl içinde, dünya çapında yaklaşık 10 milyon kız çocuğu, küçük yaşta evlendirilme riskiyle karşı karşıya kalacak.
Kız çocuklarının haklarını savunmak için bazı teklifler:
- EĞİTİMİ TEŞVİK EDİN: Burslar, mentorluk programları ve okul projeleri dahil olmak üzere kızların kaliteli eğitime erişimini sağlayan teşebbüsleri destekleyin.
- CİNSİYET EŞİTLİĞİ SAVUNUCUSU OLUN: Eğitimden sıhhat hizmetlerine ve ekonomik fırsatlara kadar ömrün her alanında cinsiyet eşitliğini teşvik eden siyaset ve programların savunucusu olun.
- KIZ ÇOCUKLARININ SIHHATİNİ DESTEKLEYİN: Bilhassa yetersiz hizmet alan topluluklarda kızlara sıhhat ve beslenme takviyesi sağlayan programlara katkıda bulunun.
- KIZLARA YÖNELİK ŞİDDETE SON VERİN: Kızlara yönelik şiddet, taciz ve ayrımcılığa ait farkındalığı artırın ve bunları önlemek için çalışın.
- MENTOR OLUN: Etrafınızdaki kız çocukları için bir mentor yahut rol modeli olun, onların özgüven kazanmalarına ve hayallerinin peşinden gitmelerine yardımcı olun.
- FARKINDALIK KAMPANYALARINA KATILIN: Kız çocuklarının haklarına ve güçlendirilmesine odaklanan farkındalık kampanyalarına, etkinliklere ve tartışmalara katılın yahut bunları başlatın.
‘KUTLAMA DEĞİL TAHLİL BULMA’
Laik ve Bilimsel Eğitim Platformu tarafından hazırlanan bildiride, “11 Ekim kutlama günü değil, kız çocuklarının meselelerini ve tahlil yollarını gündeme getirme günüdür” denildi. Kız çocuklarının eğitimi başta olmak üzere her alanda güçlendirilmeleri, istismardan korunmaları için aksiyon planlarının başlatıldığına dikkat çekilen bildiri şöyle:
VERİLER PALAVRA SÖYLEMİYOR
“Ancak, Türkiye, kararın alınmasına öncülük eden ülkeler ortasında bulunmasına karşğn, kız çocuklarının eğitime erişimi, çocuk yaşta evlilikler, çocuk personelliği, şiddet ve istismar problemlerinin ortadan kaldırılması için siyasetler üretmekten uzaktır. Türkiye’de eğitimden yoksun edilen yahut eğitimi terke zorlanan kız çocukları, erken evliliklere zorlanmaktalar, çocuk yaşta anne olmaktalar, kendi geleceklerini kendi iradeleriyle kuramamaktadırlar. Resmi istatistik kurumu TÜİK’in datalarına nazaran 2022’de 720 bin kız çocuğunun okuldan ayrıldığı görülmektedir. Tekrar 2022’de 16-17 yaş kümesinde evlenen kız çocuklarının sayısı 23 bin 906’dır. Son altı yılda çocuk yaşta evliliklerin sayısı 230 bini aşmıştır. Okula gitmesi gereken yaştaki kız çocuklarının zorla evlendirildiği ülkemizde, ders kitaplarına bayanın toplumdaki rolünün konuttan ibaret olduğuna ait çağdışı safsatalar girmiştir. Karma eğitimi ortadan kaldırmaya yönelik teşebbüsler, eğitimi dinselleştirme eforları, cinsiyet ayrımcılığını derinleştiren müfredatlar, şiddetin ve cinsel istismarın önünü açmaktadır.”
KAMPANYANIN İSMİ ‘BU İŞ ÇOK GÜÇ YONCA’
Koruncuk Vakfı, Dünya Kız Çocukları Günü için hazırladığı “Bu iş çok sıkıntı Yonca!” sloganlı kampanyayla herkesi, kız çocuklarının eğitimi için farkındalık yaratmaya davet ediyor. Vakıf tarafından hazırlanan animasyonla kız çocuklarının yaşadıkları zorluklar Yonca karakterinin gözünden anlatılıyor.
BM’DEN HAREKET DAVETİ
- Hakların korunması ve geliştirilmesinde kızları merkeze alın.
- Ergen yaştaki kızların refahını destekleyen çok taraflı programları başlatın ve yaygınlaştırın.
- Kızların liderliğini takdir edin, kutlayın ve destekleyin.
- Bilgi, hizmet ve sistemlerin kız çocuğu dostu olacak halde değişmesini sağlayın.
- Kızlara finansman takviyesini artırmak için yapısal değişiklikler yapın.
