Almanya’da yürürlüğe girecek Alman Tedarik Zincirinde Durum Tespit Yasası’nın Türk firmalarını da değerli ölçüde etkileyebileceğini belirten Prof. Dr. Emine Şule Aydeniz, önümüzdeki yıllarda Almanya’ya ihracat yapan Türk firmalarının da, ihracata devam edebilmesi için bu maddede yer alan kaidelere uygun üretim yapması gerekeceğini vurguladı
Prof. Dr. Aydeniz, “Aksi halde, ne yazık ki, en büyük pazarımız olan Almanya ve yasa sürecini adım adım geliştiren AB kapılarının, bu ahengi gerçekleştiremeyen işletmelerimize kapanma riski doğacaktır” dedi
Ticaret Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran Türkiye, 2021 yılında Avrupa’ya 93 milyar dolarlık ihracat yaptı. İhracatta birinci sırayı ise 17 milyar 705 milyon dolar ile Almanya aldı. Bölüm bazında ise otomotiv sanayisi, hazır giysi ve konfeksiyon, demir ve demir dışı metaller, elektrik ve elektronik ile kimyevi hususlar ve materyaller ihracat kalemlerinde baş rolü oynadı.
Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülke olan Almanya, Tedarik Zincirinde Durum Tespit Yasası’nı, 11 Haziran 2021’de, Federal Meclisi’nde kabul etti. Yasanın, 3 bin ve daha fazla çalışanı olan işletmeler için 1 Ocak 2023 itibariyle geçerli olacağı belirtilirken 1.000 ve daha fazla emekçisi olan işletmeler için ise 1 Ocak 2024’ten itibaren geçerli olacağı kaydediliyor. Yasa, birinci etapta 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek ve dünyanın neresinde olursa olsun Alman şirketlere rastgele bir eser yahut hizmet sağlayan tedarikçilerin, bu maddede belirtilen kurallara uygun olarak üretim yapmış olmaları istenecek.
Almanya’ya ihracat yapan Türk firmalarının da bu maddeden kıymetli ölçüde etkileneceği ihtarında bulunan Yeditepe Üniversitesi Almanca Memleketler arası İşletme Kısmı Lideri Prof. Dr. Emine Şule Aydeniz, yasanın Türk firmalarını nasıl etkileyeceğini anlattı.
Yasanın 2023’te yürürlüğe girdiği andan itibaren Almanya’da 3 binden fazla çalışanı ve 600’den fazla Alman şirketini bağlayacağını belirten Prof. Dr. Aydeniz, “Ocak 2024’ten itibaren ise yaklaşık 3 bin şirket, global tedarik zincirinde olanlar konusunda sorumluluk üstlenmek zorunda kalacak” dedi.
Alman Firmalar İthal Ettikleri Eserlerde Bu Özellikleri Arayacak
Yasanın, global çapta ithalat yapan Alman firmalarının, tedarik zincirinde gereken itinası göstermesi üzerine inşa edildiğini söz eden Aydeniz, yasanın üç boyutu olduğunu belirterek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu yasanın gayeleri, dünya genelinde tedarik zincirinin basamaklarında insan haklarının ve etrafın korunması ile bunun için düzgünleştirici adımların atılmasıdır. Bu yasa ile birlikte ticarette yalnızca ekonomik boyut değil, tıpkı vakitte tedarikçinin, toplumsal ve çevresel boyutu da dikkate alınacaktır. Bunlardan kimilerini şöyle sıralayabiliriz: İnsan hakları, çalışan hakları, eşit çalışma prensipleri ve liyakat, çocukların çalıştırılmaması, adil fiyat, her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması, zorla çalıştırmanın önüne geçilmesi, İş Sıhhati ve Güvenliği’nin faal uygulanması; etraf kirliliği, atıkların boşaltım sistemi, doğal kaynakların faal ve ziyan vermeden kullanılması, ulusal ve milletlerarası seviyede yasaklanmış kimyasalların kullanılmaması, üretimde cıva kullanılmaması, ziyanlı toprak değişiminin olmaması, su ve hava kirliliği yaratmaması, ziyanlı gürültü emisyonunun azaltılması, çok su tüketiminin önlenmesi.”
Yıllık Satışın Yüzde 2’si Ceza
“Yasanın temeline inildiği vakit ‘Sürdürülebilirlik’ gerçeği ortaya çıkmaktadır” diyen Aydeniz, şunları kaydetti:
“2023 yılından itibaren bu yasaya uygun üretim yapmayan tedarikçi ile ticaret yapan Alman firmalar, yıllık satışlarının yüzde 2’sine kadar para cezası ödeyecektir. Önümüzdeki yıllarda Almanya ile birlikte Avrupa Birliği’nde de misal yasanın uygulanmaya başlanmasıyla birlikte Türkiye’nin ihracat rekabetini arttırabilmesi ve sürdürebilmesi için tedarikçi olarak yasaya ahenk sağlamasının bekleneceği aşikardır. Aksi halde en büyük pazarımız olan Almanya ve ilerde AB kapılarının ne yazık ki işletmelerimize kapanma riski doğacaktır.”
En Çok KOBİ’ler Etkilenecek
“Türkiye’deki birçok dal olumsuz etkilenebilir” diyen Aydeniz, “Bir kısım çokuluslu firmalar, Sürdürülebilir Raporu sunan ve BİST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yeralan işletmeler, aslında bu maddede olan ekonomik, toplumsal ve çevresel boyutu biliyorlar ve uyguluyorlar. Bu evrede olumsuz etkilenecek olan işletmeler, Almanya’ya ağır ihracat yapan KOBİ’ler olacaktır. Bu üç boyutu uygulamak ve ihracatını sürdürebilmek için organizasyonel iş akışlarını ve yapısını, üretim süreçlerini değiştirmek zorunda kalacaklardır. Lakin yasaya nazaran değişim göstermedikleri taktirde, Almanya ve 2024/2025’de AB’de uygulanmaya başlayacak bu süreçte ilgili ihracat pazarlarını kaybedeceklerdir” diye konuştu.
Geç Olmadan Adım Atmalılar
Prof. Dr. Aydeniz, KOBİ’lerin bu maddeden olumsuz etkilenmemesi için şu tekliflerde bulundu:
“Bu dallar, faal süreç ve değişim idaresi yapmalıdır. Birinci etapta ‘Risk İdare Sistemlerini’ oluşturmalılar. Sistematik ve faal olarak iş süreçlerinin ve iş tariflerinin birçok noktada değiştirilmesi/iyileştirilmesi gerekmektedir. Sürdürülebilir olabilmesi için de düzgün bir denetim düzeneği oluşturulmalıdır. Bu tedbirler sonucunda Türk işletmeleri, ihracat potansiyelleri ve rekabet avantajlarını arttırabilir ve sürdürülebilirler. Geç kalmama ismine Türk işletmeleri, bir an evvel gerekli sistemleri oluşturma/geliştirme adımlarını atmalıdır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
